W związku z wymogami certyfikacji FSC w zakresie przestrzegania Polityki Pestycydowej Międzynarodowej Organizacji Forest Stewardship Council A.C. (FSC_POL-30-001 (2005 ) EN), Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Łodzi ogłasza konsultacje społeczne w sprawie stosowania środka ochrony roślin Dimilin 480 SC, w skład którego wchodzi substancja aktywna o nazwie diflubenzuron, określona według organizacji Forest Stewardship Council A.C. jako niebezpieczna. W przypadku konieczności użycia środka ochrony roślin zawierającego taką substancję, posiadacz certyfikatu FSC musi ubiegać się o specjalną derogację, zgodnie z procedurą opisaną w dokumencie FSC-PRO-30-001 V1 EN, której elementem są m.in. konsultacje społeczne.

Krótka charakterystyka preparatu

Środek ochrony roślin Dimilin 480 SC jest zarejestrowany do użycia w UE i w Polsce na mocy Decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr R-113/2018d z dnia 02.03.2018 r., która zmienia pierwotną Decyzję nr R-5/2008 z 22.01.2008 r. Etykieta środka będąca integralną częścią ww. decyzji dostępna jest poniżej lub na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w wyszukiwarce pod adresem:

http://www.minrol.gov.pl/pol/Informacje-branzowe/Wyszukiwarka-srodkow-ochrony-roslin.

Dimilin 480 SC jest powszechnie stosowany od lat w Europie i Polsce na terenie sadów, pieczarkarni oraz na obszarach leśnych. Wykorzystywany jest powszechnie w sadownictwie do zwalczania larw owadów gryzących i ssących na jabłoniach, gruszach i śliwach, w dawce 0,3 do 0,4 l/ha. W leśnictwie Dimilin 480SC stosuje się do ograniczania liczebności szkodników pierwotnych sosny takich jak: brudnica mniszka, barczatka sosnówka, borecznik sosnowiec, strzygonia choinówka i osnuja gwiaździsta. Określona w zezwoleniu maksymalna dopuszczalna dawka tego środka wynosi 0,10 l/ha (czterokrotnie niższa niż w sadownictwie), tak więc do środowiska podczas zabiegu agrolotniczego zostanie wprowadzone zaledwie 48 g substancji czynnej na 1 ha lasu. Środek w tej dawce jest bezpieczny dla pszczół, gdyż jego szkodliwość dla tych owadów stwierdzono dopiero przy ponad trzykrotnie wyższej dawce - 0,375 l/ha. Zalecany w etykiecie środka okres karencji dla zbioru płodów runa leśnego wynosi zaledwie 24 godziny od momentu wykonania oprysku. Na obszar objęty zabiegiem można wejść już po całkowitym wyschnięciu cieczy użytkowej na powierzchni roślin. Substancja czynna środka – diflubeznzuron - zaliczana jest do grupy inhibitorów syntezy chityny, podstawowego budulca szkieletu zewnętrznego owadów. Diflubenzuron działa wybiórczo w środowisku i oddziałuje na stadia larwalne owadów blokując wytwarzanie u nich chityny, tym samym nie pozwalając larwom szkodliwych owadów przebyć kolejnych wylinek, przy czym substancja nie oddziałuje na osobniki dorosłe.

Dimilin 480 SC.

• w stosunku do ludzi bezpośrednio pracujących przy mieszaniu środka może powodować wystąpienie reakcji alergicznej. Przy zastosowaniu środków ochrony osobistej BHP, brak jest zagrożenia dla ludzi.

• zabrania się stosowania środka w strefie bezpośredniej ochrony ujęć wody.

• środek jest toksyczny dla organizmów wodnych, powodując długotrwałe skutki.
W związku z tym zabieg zostanie wykonany z zachowaniem wskazanych odległości od brzegów cieków i zbiorników wodnych, o których mowa w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie warunków stosowania środków ochrony roślin oraz w etykiecie środka.

Dlaczego właśnie Dimilin 480 SC…?

Zgodnie z ustawą o lasach, w celu zapewnienia powszechnej ochrony lasu, właściciele lasów, niezależnie od formy własności, zobowiązani są do kształtowania równowagi w ekosystemach leśnych, podnoszenia naturalnej odporności drzewostanów, a w szczególności do zapobiegania, wykrywania i zwalczania nadmiernie pojawiających i rozprzestrzeniających się organizmów szkodliwych (art. 9 ustawy o lasach). Ustawa nakłada na nadleśniczego obowiązek wykonywania zabiegów zwalczających i ochronnych w razie wystąpienia organizmów szkodliwych w stopniu zagrażającym trwałości lasów (art. 10 ustawy o lasach).

Jak wynika z monitoringu prowadzonego przez nadleśnictwa RDLP w Łodzi oraz specjalistyczną jednostkę – Zespół Ochrony Lasu w Łodzi, w 2019 roku na terenie RDLP w Łodzi może dojść do masowego występowania owadów żerujących na sośnie tj. brudnicy mniszki, barczatki sosnówki, borecznika sosnowca, strzygoni choinówki i osnui gwiaździstej, w stopniu zagrażającym trwałości lasu (nawet po kilka tysięcy gąsiennic na jedno drzewo). Owady te naturalnie występują w drzewostanach w liczebności nie zagrażającej lasom i w takich sytuacjach nie prowadzi się ograniczania ich liczebności. Jednakże w pewnych interwałach czasowych (różnych dla poszczególnych gatunków) następuje drastyczny wzrost ich liczebności tzw. gradacja, która może trwać nawet kilka lat z rzędu. Wówczas drzewa ciągle ogołacane z igieł tracą dobrą kondycję zdrowotną, stają się podatne na ataki innych owadów i grzybów, zachwianiu ulega dotychczasowa równowaga ekosystemów. W sytuacji powtarzających się gołożerów może dojść do rozpadu całych kompleksów leśnych. Rozwój gradacji postępuje na tyle szybko, że sprzyjające leśnikom zwierzęta leśne: ptaki, nietoperze, mrówki, itp., żywiące się owadami nie są w stanie w sposób naturalny zredukować rosnącej lawinowo liczebności szkodliwych owadów.

Taka sytuacja ma miejsce po raz kolejny na obszarze zarządzanym przez RDLP w Łodzi. Środek Dimilin 480 SC po raz ostatni stosowany był na terenie nadleśnictw RDLP w Łodzi w 2015 r. celem powstrzymania gradacji barczatki sosnówki oraz osnui gwiaździstej. Niestety, zagrożenie stale jest obecne, pojawia się na innych obszarach, od innych gatunków owadów i kolejne drzewostany podlegają śmiertelnej presji ze strony tej grupy owadów. Prognoza zagrożenia od owadów liściożernych na podstawie prowadzonego monitoringu z 2017 r. przewidywała, że w 2018 r. na obszarze ok. 7000 ha owady wystąpią w liczebności gradacyjnej. Niestety z uwagi na ciepła zimę oraz niską śmiertelność młodych stadiów wstępne szacunki dotyczące zagrożenia od w/w owadów wskazują na znaczne rozszerzenie gradacji w przyszłym 2019 r. (jedna samica brudnicy mniszki przeciętnie składa od 150 do 250 jaj, podczas gradacji na drzewie stwierdza się nawet po 10 motyli składających jaja). Sytuacja ta może potrwać nawet kilka lat. Niestety często, wespół z jednym gatunkiem owada w tych samych drzewostanach odnotowujemy krytyczne zagrożenie od kilku innych (np. barczatka sosnówka z brudnicą mniszką, barczatka sosnówka z borecznikiem sosnowcem). Dimilin 480 SC jest jedynym, skutecznym środkiem ochrony roślin zarejestrowanym w Polsce, który może być zastosowany do ograniczenia liczebności kilku gatunków jednocześnie. Dzięki temu, przy użyciu sprzętu agrolotniczego możemy skrócić czas trwania oprysków i przede wszystkim ograniczyć do minimum ilość zastosowanego środka na jednostkę powierzchni.

Ewentualne zabiegi agrolotnicze z użyciem Dilmilinu 480 SC będą przeprowadzone przez wykwalifikowanych pilotów przeszkolonych w agrolotniczym stosowaniu środków ochrony roślin, z poszanowaniem przepisów prawa krajowego i UE w tym zakresie. Zabiegiem objęte zostaną jedynie zagrożone obszary leśne, z wyłączeniem stref buforowych od pasiek, krawędzi jezdni dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg krajowych, zbiorników i cieków wodnych, oraz innych nie będących celem zabiegu terenów nieużytkowanych rolniczo. Na czas zabiegu i karencji środka zostanie wprowadzony czasowy zakaz wstępu do lasu, a lokalne społeczności zostaną poinformowane o planowanym zabiegu z odpowiednim wyprzedzeniem. Należy również pamiętać, że ewentualny zabieg nigdy nie prowadzi do całkowitego zaniku szkodliwych owadów, a jedynie ogranicza jego liczebność do stanu nie powodującego zagrożenia lasu.

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Łodzi, dzięki pozytywnej decyzji Komitetu Pestycydowego FSC uzyskała już derogację na stosowanie Dimilinu 480 SC obowiązująca do 31.03.2019 roku. Niestety, jak wskazano powyżej zagrożenie ze strony szkodników pierwotnych sosny na naszym obszarze wyłącznie wzrasta, a dotychczas nie zarejestrowano alternatywnego, akceptowanego przez FSC preparatu do ograniczania ich liczebności, stąd konieczność wystąpienia o ponowną derogację. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe podejmuje szereg działań w celu opracowania skutecznej metody ochrony drzewostanów sosnowych przed głównymi folifagami (owadami liściożernymi) sosny mających na celu niedopuszczenie ich populacji do fazy gradacji. Badania obejmują poszukiwania naturalnych wrogów tych owadów, opracowuje się nowe wzory pułapek mechanicznych i biologicznych, poszukiwane są nowe substancje bezpieczne dla środowiska naturalnego, których wdrożenie pozwoliłoby uniknąć stosowania diflubenzuronu. Jednakże badania są w jeszcze w fazie testów, stąd nie mogą być stosowane na szeroką skalę.

Jednocześnie pragniemy zapewnić, że środek Dimilin 480 S.C. będzie stosowany wyłącznie w przypadku stwierdzenia na podstawie prowadzonych działań monitoringowych zagrożenia trwałości lasu i wysokiego prawdopodobieństwa uszkodzeń drzewostanów w wyniku żerowania szkodliwych owadów.

Przebieg konsultacji społecznych

Prosimy o zgłaszanie uwag odnośnie użycia przez RDLP w Łodzi środka ochrony roślin – Dimilin 480 SC w terminie do 27.07.2018 r. (45 dni od daty ukazania się niniejszej informacji) pocztą tradycyjną z dopiskiem „konsultacje FSC” na adres: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Łodzi, ul. Matejki 16, 91-402 Łódź lub za pośrednictwem poczty elektronicznej: rdlp@lodz.lasy.gov.pl. W temacie wiadomości wpisując „konsultacje FSC”. Wszelkie informacje na ten temat zostaną Państwu udzielone również telefonicznie pod nr tel. +48 42 631 79 35. Więcej informacji o certyfikacji gospodarki leśnej w systemie FSC znajdą Państwo na stronie https://pl.fsc.org/pl/certyfikacja-fsc/certyfikacja-gospodarki-lesnej.