Lasy Państwowe od ponad 20 lat prowadzą działania związane z retencją wodną, żeby ograniczyć odpływ wody z lasu i jednocześnie przeciwdziałać skutkom zmian klimatu.

Mała retencja – na czym polega?

Są to różne sposoby na gromadzenie wody w okolicy. Mała retencja polega na zbieraniu, magazynowaniu lub spowolnianiu spływu wody. Najważniejszym aspektem małej retencji jest lokalne zatrzymywanie wody jak najdłużej, by poprawić nawodnienie gruntu. Podsumowując mała retencja przyczynia się do podniesienia poziomu wód gruntowych.

W jakim celu prowadzi się działania dotyczące małej retencji?

Ze względu na zmiany klimatyczne tzn. małą ilość, a nawet brak śniegu zimą oraz deficyt opadów w ciągu roku powodujących rekordowe susze powinniśmy troszczyć się o każdą krople wody. Na wielu obszarach dochodzi do znacznego przesuszenia trwale lub okresowo licznych wilgotnych siedlisk leśnych. Obniża się zwierciadło wód gruntowych i wód powierzchniowych. Zatrzymywanie wody przynosi wymierne korzyści dla przyrody, jak i dla ludzi.

Wpływ małej retencji na lasy:

• zwiększanie zasobów wodnych w lesie,
• minimalizowanie skutków suszy,
• lokalne zmniejszanie zagrożenia pożarowego,
• zwiększanie różnorodności biologicznej świata roślin i zwierząt,
• regeneracja mokradeł,
• stworzenie wodopojów dla zwierząt,
• wykorzystywanie zbiorników wodnych w ochronie przeciwpożarowej.

Do budowy obiektów małej retencji używa się głównie:

• drewna i wikliny,
• kamieni,
• nasadzeń roślinnych.

Realizacja projektu na terenie Nadleśnictwa Grotniki

 „Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych”, współfinansowany ze środków Funduszu Spójności, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ).

Nadleśnictwo Grotniki jest w trakcie realizacji w/w projektu, podczas którego udało się utworzyć obszary mokradłowe na terenie leśnictwa Gieczno oraz Szczawin. W leśnictwie Gieczno prace polegały na przywróceniu funkcji obszarom mokradłowym poprzez odmulenie około 5 tys. m², przebudowę rowów oraz budowę 4 przepustów oraz 4 zastawek wraz z progiem faszynowo - kamiennym. W leśnictwie Szczawin odbudowano rowy oraz wybudowano urządzenia melioracyjne.  

W leśnictwie Głowno oraz Polesie dalej trwają prace dot. odbudowy i modernizacji rowów, przywracania funkcji obszarom mokradłowym poprzez budowę urządzeń melioracyjnych, tj. zastawek, przepustów, kaskad oraz bystrza.

Łącznie zostaną wykonane 42 urządzenia melioracyjne. Poprzez wykorzystanie naturalnego ukształtowania terenu, poszerzonych rowów, odbudowanych grobli czy powstałych urządzeń melioracyjnych będzie możliwość retencjonowania wody na tych obszarach.

Podczas działań związanych z realizacją projektu małej retencji wodnej konieczne jest przystosowanie terenu za pomocą ciężkiego sprzętu. Jednak już po kilku miesiącach od zakończenia prac przyroda opanuje nowe zbiorniki, a po kilku latach przejmie je na dobre. W końcu mała retencja to działania na rzecz przyrody. Mamy nadzieję, że trud włożony w realizację i utrzymanie tego przedsięwzięcia przyniesie zamierzone efekty i korzystnie wpłynie na poprawę środowiska przyrodniczego.